Ý nghĩa của kho tàng Pháp bảo đối với sự trường tồn của Chánh pháp

Khi màn đêm buông xuống sâu hơn, tâm trí tôi lại thường trôi theo những suy tưởng về phương thức mà di huấn của Đức Thế Tôn từ mấy thiên niên kỷ trước, vượt qua bao thăng trầm thời đại, mà vẫn được bảo tồn vẹn nguyên cho chúng ta ngày nay. Nhiều người thường mặc định "Kho Tàng Pháp Bảo" là điều gì đó rất xa vời và lớn lao, như một thư viện đồ sộ lưu giữ những bản kinh viết tay quý hiếm hay những kho lưu trữ điện tử của thời đại mới. Tuy nhiên, thực tế tôi lại thấy nó tương đồng với một chiếc mỏ neo tâm linh. Một thực thể giúp tâm thức không bị cuốn phăng đi trước những trào lưu biến đổi hay những lối lý giải "thỏa hiệp" của xã hội hôm nay.

Hành giả tự vấn, nếu giả sử không tồn tại kho tàng kinh điển ấy —thiếu vắng Tam Tạng Pāḷi cùng hệ thống Chú giải, Phụ chú giải mà các bậc Tổ sư đã khổ công bảo tồn— thì có lẽ Phật giáo ngày nay đã trở thành một dạng triết học tâm linh hỗn tạp. Chúng ta thường có xu hướng muốn điều chỉnh mọi thứ sao cho "dễ chấp nhận" hơn, cho tương đồng với phong cách sống vội vã ngày nay, song chính sự "đơn giản hóa" cực đoan đó có lúc lại tiêu diệt cái hồn thực sự của Chánh Pháp. Theo suy nghĩ của tôi, Chánh Pháp không lụi tàn ngay tức khắc. Thay vào đó, nó sẽ nhạt nhòa và suy yếu dần theo thời gian, cho đến khi mình chẳng còn nhận ra mục tiêu ban đầu là gì nữa.

Có những lúc ngồi lật mấy trang kinh, mình thấy hơi sợ cái trách nhiệm của việc "giữ gìn". Nhiệm vụ này không đơn thuần là giữ cho kinh sách không bám bụi trên kệ, mà là làm sao để những chuẩn mực đó luôn hiện hữu trong tâm thức mình. Pháp Bảo giống như một cái thước đo vậy. Khi mình nghe một quan điểm get more info mới, hay một cách tu tập "lạ", mình có cái để đối chiếu. Nếu không có bộ chuẩn ấy, mình dễ bị dắt mũi bởi cảm xúc cá nhân hay bị sa lầy vào những kinh nghiệm tạm bợ. Tu tập theo cảm tính thì việc đi chệch hướng là điều khó tránh khỏi, cái này mình đã nếm trải không ít lần rồi.

Thật đặc biệt khi biết rằng kho tàng Pháp Bảo này không chỉ dành riêng cho chư Tăng. Là một cư sĩ, tôi nhận thấy mình cũng mang trên vai một phần trọng trách. Trách nhiệm ở đây không có nghĩa là đi giáo hóa cho bất kỳ ai, mà là nỗ lực học tập chuẩn xác, hiểu thấu đáo để không xuyên tạc bản chất của Pháp. Dường như khi không được đem ra sử dụng, Pháp Bảo chỉ là một mớ giấy mực im lìm, là những trang kinh nằm im lìm trên kệ sách. Chỉ khi chúng ta áp dụng Pháp để soi xét mọi hành động, ngôn từ hoặc trong những khoảnh khắc tâm trí xáo động, thì lúc đó giáo pháp mới thực sự phát huy tác dụng.

Nghĩ đến việc các thế hệ đi trước cứ bền bỉ tụng đọc, chép tay, rồi đối soát từng câu chữ để lưu truyền cho hậu thế, tôi thấy bản thân còn quá lười nhác. Ta có quyền truy cập mọi thứ chỉ bằng một cú chạm trên điện thoại thông minh, tuy nhiên sự dễ dàng ấy đôi lúc lại làm cho việc học đạo trở nên nông cạn. Việc bảo vệ Chánh Pháp dường như rất lớn lao, nhưng có lẽ nó bắt nguồn từ hành động đơn giản: chịu khó ngồi xuống, đọc một đoạn giáo lý thật chậm rãi, rồi tự nhìn lại xem mình có đang hành trì đúng không. Chẳng cần những điều phô diễn, chỉ cần sự thành thật với bản thân là điều cốt yếu.

Ngoài trời im ắng quá, chắc cũng đến lúc mình nên khép lại mấy suy nghĩ này. Pháp tính vẫn luôn hằng hữu, không hề lay động, chỉ vì chúng ta cứ mải đuổi theo những thứ phù phiếm mà quên mất cội rễ ngay dưới chân mình. Có lẽ cái sự im lặng này mới là lúc Pháp dễ thấm vào lòng nhất.